Oproep | Goede Dorpse Woonlandschappen

Na ons onderzoek naar meervoudig wonen in de gebouwde omgeving in de Toolbox Dorpse Architectuur, nodigt AR-TUR ontwerpers, beleidsmakers, bewoners en experten uit om voorbeelden aan te reiken van (aspecten van) dorpse woonlandschappen. We zoeken naar diverse projecten in of aan de rand van de dorpskern – in het bijzonder in de private of collectieve ruimte - die inzetten op groen-blauwe strategieën en op die manier bijdragen aan een betere dorpse, ruimtelijke kwaliteit.

Dien de goede voorbeelden die jij kent in en draag bij aan de Toolbox Dorpse Woonlandschappen.

Een taal voor Dorpse Woonlandschappen

In Vlaanderen moeten steden en dorpen zich steeds sterker wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit en het hitte-eilandeffect. Willen ze leefbare woonomgevingen blijven, moeten ze ruimte bieden aan groen en water. Dit kan niet alleen door onthardings- en vergroeningsstrategieën in de publieke ruimte en door het ontharden van privétuinen. We kunnen dit combineren met nieuwe vormen van collectief beheer of vernieuwende woontypologieën. Compacter wonen wordt dan gecompenseerd met kwalitatieve gedeelde groenruimtes met hoge bomen, ruimte voor water en biodiversiteit. Vanaf begin 2025 gaan we in het KempenLab op zoek naar een taal voor Dorpse Woonlandschappen, naar analogie van hoe we dat voor de Toolbox Dorpse Architectuur al deden.

Waar de Toolbox Dorpse Architectuur succesvol handvaten biedt aan ontwerpers, initiatiefnemers en lokale besturen om bouwprojecten op maat van het dorp te ontwikkelen en het gesprek over ruimtelijke kwaliteit kan faciliteren, richten we ons voor de aanvullende Toolbox op de onbebouwde ruimte in relatie tot de gebouwde ruimte. We zoeken naar ingrepen die ingebed liggen in het dorpse weefsel en zo bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit van het dorp. We hebben – naast ingrepen in de publieke ruimte - bijzondere interesse in wat interventies in de private of collectieve ruimte van zowel bestaande als nieuwe projecten kunnen bijdragen.

Maakte jij misschien een gat in de haag om een praatje te kunnen slaan met de buren, zoals bewoners in De Academie in Turnhout dat deden? Ontwierp je een steiger om dichter bij het water van de rivier te kunnen komen? Ken jij een bijzondere wadi bij een collectief woonproject waarin kinderen ook kunnen spelen? Ontwikkelde je een collectief woonproject met nieuwe waardevolle open ruimte of met bijzondere aandacht voor de landschappelijke structuur? Of beheren jullie de collectieve groene ruimte bij je woonproject op een bijzondere wijze? Laat het ons weten!

Sociale woonwijk Winterhof in Berlaar | collectieve groen-blauwe open ruimte | beeld: Joren De Weerdt

Goede voorbeelden in 4 categorieën

AR-TUR zoekt voorbeelden van goede dorpse woonlandschappen in vier categorieën:

  1. Kleine ingrepen in private tuinen die collectiviteit, ontharding en/of groen-blauwe netwerken stimuleren
  2. Projecten die contact met water bevorderen
  3. Nieuwe perceelsoverschrijdende projectontwikkelingen met aandacht voor groen-blauwe netwerken en collectiviteit
  4. Inspirerende (woon)projecten die de transformatie naar een meer groen-blauwe open ruimte bevorderen
NRE terrein in Eindhoven | vergroening collectief domein | beeld: Kelly Donckers
Seniorenwoningen Pastoorshof in Gierle | verbindende collectieve groene ruimte | beeld: Stephanie Vandeurzen
Wijk Vredeoord in Eindhoven | collectief vergroend domein met speelwadi

Zo kun je indienen

Stuur ons beelden van hedendaagse voorbeeldprojecten en detailfoto’s, met een korte uitleg via dit formulier. Je kan indienen tot uiterlijk 20 januari 2025, maar eerder mag zeker.

Je kunt als architect je eigen project indienen. Maar ook als beleidsmaker, deskundige of bewoner kun je jouw suggesties van interventies in het kader van inspirerende dorpse woonlandschappen indienen. Het kunnen projecten zijn uit heel Vlaanderen.

Monnikenheide Zoersel | bouwen rond bestaande, groene structuren

Wat doen we met jouw suggesties?

Met jouw inzending help je ons onderzoek in het KempenLab Dorpse Woonlandschappen. Met onze stuurgroep maken we een selectie van projecten en fragmenten die we gebruiken om een verhaal rond goede dorpse woonlandschappen op te bouwen in de Toolbox Dorpse Woonlandschappen, waarmee we beleidsmakers, architecten en opdrachtgevers willen inspireren en het gesprek willen faciliteren over het versterken van de open ruimte.

Toolbox Dorpse Woonlandschappen
Deze oproep kadert in het KempenLab Dorpse Woonlandschappen. We ontwikkelen een Toolbox Dorpse Woonlandschappen om de open ruimte van Kempense dorpskernen te versterken. AR-TUR verwezenlijkt dit traject samen met onze partners KU Leuven Departement Architectuur, provincie Antwerpen, stad Hoogstraten, Regionaal Landschap De Voorkempen en Wortel2030 met de steun van de Europese Unie, Vlaanderen, de provincie Antwerpen, Rurant en LEADER.