Praatplaten Wijkmotor
Dit is de wijk. Ooit met idealen gebouwd, veelal met liefde bewoond. Nu is ze toe aan een nieuw verhaal.
Wat is haar toekomst? Wordt het een wijk waar ieder individueel beslissingen neemt, waar stukje bij beetje het openbaar domein ten prooi valt aan landjepik en het oorspronkelijke wijkgevoel ver zoek is? Of een wijk waar mensen samenwerken aan een omgeving waar ze trots op kunnen zijn en waar ze samen plezier halen uit wat ze kunnen delen?
Deze praatplaat toont jou – als bewoner of professional betrokken bij de wijk – welke keuzes je kan maken en welke invloed dit kan hebben op de omgeving en de gemeenschap van de wijk. De plaat nodigt je uit om in gesprek te gaan met allen die ook betrokkenen zijn. Waar gaan we voor? Wie bouwt er mee aan dit verhaal? Over welk wijkkapitaal beschikken we en hoe kunnen we dit nog versterken? En welke wijkwinst streven we na?
De illustratieszijn gemaakt door Veldwerk Architecten en Bovenbouw architectuur in het kader van Kempenlab Wijkrenovatie. Onderwerp van deze praatplaten zijn twee sociale woonwijken met erfgoedwaarde waar een vraag naar verduurzaming speelt: Egelsvennen in Mol en de Parkwijk in Turnhout. Het instrument van de praatplaten kan ook voor andere wijken of buurten worden ingezet.
Download de praatplaten als pdf.
Wijkcollectief
Samen ontwikkelen ligt voor de hand. Zeker wanneer iedere woning gelijkaardig is, kan een goede ontwerper eenvoudig helpen zoeken naar systematische oplossingen – voor huur- én koopwoningen. Het gezamenlijk aanwerven van subsidies bespaart tijd en moeite. Energiesubsidies en groepsaankopen kunnen resulteren in lagere verbruikskosten en kortingen. De besparingen kunnen weer worden aangewend voor collectieve projecten. Tijdens de werken kan het wijkcollectief bijvoorbeeld ook instaan voor tijdelijk verblijf.
Wijkregie
De wijkregisseur neemt zelf initiatief om mogelijke subsidies te onderzoeken om ook zichzelf terug te verdienen. De buurt kan de wijkregisseur aanspreken voor de organisatie van collectieve investeringen zoals het opwekken van energie, groepsaankopen, een renovatietoolbox of deelmobiliteit. De wijkregisseur initieert en coacht slimme samenwerkingen zodat voordelige investeringen kunnen gedaan worden voor de huizen en de wijk. Hij of zij betrekt de juiste expertise om kwaliteit te waarborgen.
Wijktrots
Een erfgoedwijk is iets om trots op te zijn. Grote gebouwensembles en uitbundige groene structuren zijn een zeldzaamheid in Vlaanderen. Een goed onderhouden monument of een stads- of dorpsgezicht is een hoogtepunt tijdens een tentoonstelling of een Open Monumentendag. En ook op andere momenten is een lichte vorm van architectuurtoerisme te verwachten. Daar kan het wijkcollectief zich achter scharen.
Deelpret
Veel in het leven gebruik je maar even. Een auto staat vaak stil. De (klein)kinderen gebruiken de trampoline weinig maar – wanneer ze dat doen – met veel plezier. De logeerkamer wordt alleen gebruikt wanneer er bezoek van ver komt. Wat als we deze dingen nu eens zouden delen? Dan zijn de kosten kleiner en het plezier des te groter!
Modelwoning
Mensen stappen makkelijker mee in een nieuw concept als ze zeker weten wat ze kunnen verwachten. Wat zouden de collectieve investeringen voor jou kunnen betekenen? De modelwoning toont de resultaten van de grote investering.
Erfgoedpark
Verzorgde parken binnen de wijk kunnen van grote betekenis zijn voor de omgeving. Er valt veel collectieve winst te halen in het publieke domein. Fiets- en wandelroutes door de wijk kunnen bewoners van verschillende generaties verbinden. Wat als je als gemeentebestuur in een deal met de huisvestingsmaatschappij of de projectontwikkelaar en de woningeigenaars aantrekkelijke ingrepen in de publieke ruimte doet? De kosten deel je als huisvestingsmaatschappij of ontwikkelaar met de gemeente mits de aandacht voor de erfgoedwaarde in de bebouwing gewaarborgd blijft.
Energielening
Op een energielening betaal je 0% interest voor de BENOvatie van je woning. Door de grote besparing op je energieverbruik wordt de openstaande factuur afbetaald met een voortlopende energiefactuur. Het wijkcollectief kan bewoners ontzorgen zodat een grotere groep mensen mee in de energietransitie kan stappen en de wijkrenovatie kan versnellen.
Ruilwoning
Is het te ingewikkeld om je eigen woning te renoveren, terwijl je er woont, dan kan je overstappen naar een comfortabele gerenoveerde woning in de wijk. De maandelijkse lasten blijven gelijk mits de koppeling van een energielening die beheerd wordt door het wijkcollectief.
Levensloopbestendige wijk
Voor het goed functioneren van de wijk streven we naar een diverse demografische samenstelling. Met ruimte voor jonge nieuwkomers, maar ook voor de eerste bewoners op leeftijd. Hierdoor blijft de wijk in constante ontwikkeling en vergrijst deze niet.
Eenheid tot in detail
De eenheid van de wijk wordt niet alleen bepaald door het ritme van bakstenen volumes, maar ook door de ramen en deuren waarmee ze zijn ingekleed. Door de minimalistische vormentaal van de wijk wordt de eenheid sterk beïnvloed door het type kozijn, de kleur van beglazing en oplossingen voor zonwering.
Speculatiewoede
Delen van de wijk worden verkocht en ontwikkelaars zien een groot potentieel tot winst. Maar winst voor de ontwikkelaar is niet altijd winst voor de wijk. Een intensievere belasting van het publieke domein wordt niet vaak teruggegeven aan de gemeenschap. Of kan een externe geldstroom van een ontwikkelaar ook kansen bieden?
Alle kleuren mengen bruin
Je hebt een huis gekocht en geeft het graag een uitgesproken identiteit. Smaken verschillen, maar dit is de kans de jouwe te vinden. Maar hoe meer het individuele huis aan karakter wint, hoe meer de wijk als geheel aan karakter verliest. Opeens verdwijnt de rust en eenheid, en is de wijk gelijk aan elk ander willekeurig stukje Vlaanderen…
Landjepik
Ogenschijnlijk ongebruikte stukjes van het publieke domein zijn aanlokkelijk om in te zetten voor privégebruik. De grote winst aan eigen tuin tegenover het ogenschijnlijk verwaarloosbare kleine verlies van het grotere geheel. Maar een bij een tellen ze op.
Benoveren
Het BENOveren van een woning biedt een oplossing voor de bouwfysische problemen en het voldoen aan de huidige energieprestatie-eisen met behoud van de bestaande basisconstructie. Het is een duurzame werkwijze met respect voor het historische erfgoed. Collectief BENOveren bespaart op investeringskost en zorgt voor een geleidelijke transformatie van de wijk.