CAHIER #8 Landschap van kerken

CAHIER #8 Landschap van kerken bevat het verslag van het Kempenlab over hoe de toekomst van kerkgebouwen in een niet-stedelijke context vorm te geven – tussen affectieve en gebruikswaarde.

Het vrijkomen van vele parochiekerken in de komende jaren brengt buiten de steden – in dorpen, gehuchten en verkavelingen – eigen uitdagingen met zich mee. Diverse projecten en initiatieven zoeken naar oplossingen om buurtbewoners te betrekken, financiële mogelijkheden te verkennen en de ruimtelijke structuur van het kerkgebouw in zijn waarde te laten.

Om de blik expliciet op kerken in een rurale context te richten, organiseerde AR-TUR een Kempenlab in samenwerking met RE[ ]CHURCH (een onderzoeksproject van de KU Leuven, onder leiding van Sven Sterken). Het werd een cultureel project met studiewerk en activiteiten zoals tentoonstellingen, uitstappen en een studiedag waar belanghebbenden, initiatiefnemers en experten in gesprek gingen. Hoe kunnen we kerkgebouwen transformeren op een waardevolle manier voor en met de omgeving, en wat kunnen we daarbij leren uit onderzoek en gerealiseerde en lopende initiatieven? Met die vraag ging het Kempenlab aan de slag.

Het resultaat is een reeks aanbevelingen voor zowel beleidsmakers als ook voor de aanpak van concrete herbestemmingstrajecten. Verder werpt het cahier een blik op elf cases van herbestemmingstrajecten van kerken, reflecteert Roel de Ridder van de UHasselt op het traject en bieden de vele beelden – onder andere van Olmo Peeters – een gevarieerd beeld op kerken buiten de stad.

Studentententoonstelling KU Leuven 2017-2018, docenten : Sven Sterken, Nicole Fröhlich, Karen Kesteloot in O.L.V.-kerk in Den Hout. Foto: Olmo Peeters

Partners

AR-TUR werkte in dit Kempenlab samen met KU Leuven, parochie Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand Den Hout, Erfgoed Noorderkempen en de gemeente Beerse.

Kempenlab

Kempenlab is een initiatief van AR-TUR, centrum voor architectuur stedelijkheid en landschap in de Kempen. Via lokale uitdagingen op specifieke locaties gaat Kempenlab op zoek naar een duurzame toekomstvisie voor de regio. Kempenlab denkt out-of-the-box met bewoners en ervaringsdeskundigen, met ontwerpers en experten, met lokale en bovenlokale beleidsmakers en ieder die van ver of nabij betrokken is bij de uitdaging in kwestie.

AR-TUR durft nog geloven in de maakbaarheid van de omgeving, waarvan in de Kempen zoveel inspirerende voorbeelden te vinden zijn. Ontwerpend denken betekent je niet overleveren aan het zogenaamd beslist beleid, maar juist oren en ogen openen voor anderen. Het betekent scenario’s bedenken die een uitweg bieden uit bestaande impasses en de lat voldoende hoog leggen. Zo niet blijft alles bij het oude.

Dankwoord

Dit Kempenlab was niet mogelijk zonder de vele mensen die deelnamen aan de activiteiten en bereid waren hun kennis, ervaring en enthousiasme te delen.

Je kunt het cahier gratis downloaden als pdf (9MB): CAHIER #8 Landschap van kerken. Een gedrukt exemplaar van het cahier kost 5 euro (excl. verzendkosten) en kun je bestellen via info@ar-tur.be.

Kaart met alle locaties van het Kempenlab Landschap van kerken. Cartografie: Ties Goos

Colofon

CAHIER #8 Landschap van kerken
ISBN 9789082841312

Redactie: Evelien Pieters & Edith Wouters (AR-TUR)
Met bijdragen van: Roel De Ridder (UHasselt), Kathleen Helsen (gedeputeerde Provincie Antwerpen), Karen Kesteloot (KU Leuven), Evelien Pieters (AR-TUR), Sven Sterken (KU Leuven), Gitte Van den Bergh (auteur / RE-ST architecten), Edith Wouters (AR-TUR)
Fotografie: Olmo Peeters, Pieter de Ruijter
Grafisch ontwerp: tiesgoos.be
Uitgever: AR-TUR vzw, Warandestraat 42 2300 Turnhout
Editie: Cahier #8, oktober 2019