Catalogus dorpsarchitectuur in de maak

Dit voorjaar deed AR-TUR een oproep naar goede voorbeelden van dorpsarchitectuur. We ontvingen meer dan 135 inzendingen, een lijst die inmiddels werd aangevuld tot bijna 200 projecten. De inzendingen vormen een rijk geheel als input voor de toolbox dorpsarchitectuur. We praten je bij over de voortgang van het project.

Vanaf deze zomer werken we aan de opzet van een catalogus voor dorpsarchitectuur, in samenwerking met Ward Verbakel (KU Leuven / Plusoffice architects). Aurélie Van Calenbergh (recent afgestudeerd op dorpsarchitectuur aan de KU Leuven) en Lucas Desmet (nog werkend aan zijn afstudeerwerk rond dorpsarchitectuur aan de UGent) ondersteunen ons bij de categorisering en selectie.

De catalogus zal een overzicht bieden van dorpse typologieën voor meervoudig wonen. Denk aan het alledaagse rijhuis, de kwaliteitsvolle variant van de jumbo-fermette, erfwonen of het buurschap. Deze databank van dorpse woontypologieën moet alternatieven bieden voor de kwaliteitsloze appartementengebouwen die we in vele Vlaamse dorpen zien verschijnen.

Daarnaast inventariseren we dorpse strategieën om kwaliteitsvolle dorpsarchitectuur te realiseren, vaak op het snijvlak van architectuur en stedenbouw. Denk aan doorzichten, doorsteken, haagjes en open hoeken, maar ook de omgang met erfgoed. Architect-fotograaf Tom Verstraeten doet aanvullend fotografisch onderzoek naar ruimtelijke strategieën die de eigenheid van dorpen mee bepalen.

Zowel de woontypologieën als de strategieën willen we illustreren met een rijkheid van projecten, uit de uitgebreide longlist.

Het samenstellen van de catalogus is op dit moment volop work-in-progress. In november gaan we hierover verder in gesprek met onze adviescommissie, bestaande uit Ward Verbakel (Plusoffice/KU Leuven), Oswald Devisch (UHasselt), Karina Van Herck (Agentschap Onroerend Erfgoed), Mariska Vonck (Provincie Antwerpen), Hans Van der Heyden (gemeente Malle), Inne Pijpers (gemeente Olen), Lisa De Visscher (A+), Jouri De Pelecijn en Tania Hertveld (Team Vlaams Bouwmeester), Petrus Kemme (Vlaams Architectuurinstituut), An Vandeplas (IOK / IKRO+), Karl Catteeuw (dorpenbeleid provincie West-Vlaanderen). De catalogus moet verschijnen in het najaar van 2021.

Toolbox Dorpsarchitectuur

De opmaak van de catalogus dorpsarchitectuur kadert in het Kempenlab Dorpsarchitectuur. AR-TUR ontwikkelt een Toolbox Dorpsarchitectuur om Kempense dorpskernen te versterken met passende architectuur en publieke ruimte. Het project bestaat uit een catalogus met goede voorbeelden van en strategieën voor goede dorpsarchitectuur, een instrumentarium ‘hoe te komen tot kwalitatieve dorpsarchitectuur?’ We plannen een reizende tentoonstelling om het gesprek over architectuurkwaliteit in dorpen aan te zwengelen. Het traject loopt nog tot 2022.

Meer lezen

• In een artikel voor A+ beschreven Evelien Pieters en Edith Wouters van AR-TUR de zoektocht naar een taal voor dorpsarchitectuur.
• In een werksessie met meer dan 75 architecten, beleidsmakers, dorpsbewoners en experten benoemden we een reeks aspecten van goede dorpsarchitectuur.

Partners

AR-TUR wordt voor dit traject ondersteund door de Vlaamse Overheid, gemeente Malle, gemeente Olen, cofinanciering uit Platteland Plus, bestaande uit middelen van Vlaanderen en Provincie Antwerpen, en de partners van AR-TUR.