Verslag (Dis)placed Interventions over dorpsarchitectuur

Een spel van projecties, met steeds meer lagen en dimensies, beelden, videofragmenten, geluidsopnames, muziek en woorden toont een fictief traject van stadsontwikkeling. Hiervoor maakt kunstenares Elly Van Eeghem gebruik van onderzoek dat ze eerder in Montreal, Gent, Parijs en Berlijn voerde, onder andere met interventies in de openbare ruimte. Vanuit herkenbare situaties en gebruik makend van het gekende lexicon legt ze absurditeiten boven en door elkaar, zoals de veelheid van gewestplannen, RUP’s en masterplannen.

Zonder te ambiëren een antwoord te geven, reikt de voorstelling heel wat thema’s aan en werpt ze vragen op over discrepanties tussen plannen en realisatie, verbeelding en werkelijkheid. Hoe solidair is het creëren van nieuwe woningen, die vaak duurder uitgevoerd worden dan gedacht? Hoe maken we een gelijkwaardige stad voor iedereen? Hoe publiek moet een publieke ruimte zijn? En wat is die publieke ruimte juist?

De voorstelling besluit met een oproep om de stad opnieuw te gaan bedenken. Om de verbeelding kracht bij te zetten introduceert Van Eeghem zelf ook nieuwe termen als ‘omwegenkaart, meerpaal en gebruimterecht’. Het maken van de ruimte ligt bij de mensen zelf, vanuit betrokkenheid en eigenaarschap.

Het publiek wordt vervolgens uitgenodigd als intermezzo mee op het podium te komen om zelf aan de slag te gaan met woorden en beelden om Kempische dorpen en landschappen te gaan beschouwen.

In een slotgesprek onder begeleiding van Olav Gondelaars, reageren Inne Pijpers (omgevingsambtenaar Olen), Ward Verbakel (KU Leuven), Aurélie Van Calenbergh (masterstudent KU Leuven), Thomas Neefs (Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie) en Barbara Poppe (cohousing HEEM) elk vanuit hun perspectief op de thema’s.

Met een collage van gemeenschappelijke ruimtes, zoals een zwemvijver, buitenkeuken, boomhuttendorp en terugtrekruimte, kaart Barbara Poppe bijvoorbeeld de problematiek aan dat we momenteel vaak nog heel saai zijn in het maken van ontmoetingsplaatsen. In een dorp is nood aan leven, en aan echte ontmoetingsruimtes die misschien niet altijd publiek moeten zijn.

Het slotgesprek focust eveneens op het belang van identiteit voor de dorpen, en bij uitbreiding de gehuchten, waarbij respect en het bewaren van het open en groene karakter voorop staat. Steeds meer appartementen in dorpen, waaronder ook de jumbo-types oftewel de uitvergroting van archetypes in dorpsarchitectuur, verstoren de eigenheid van de dorpskern.

Daarmee is de aftrap voor het traject van de komende twee jaar gegeven, waarin de ruimtelijke kwaliteit van dorpen in het Kempenlab Dorpsarchitectuur centraal staat. Het gevoerde discours zal de komende twee jaar verder onderzocht en genuanceerd worden in het opstellen van een toolbox voor kwalitatieve dorpsarchitectuur.

Bekijk hieronder meer foto’s van de voorstelling, het nagesprek en het netwerkmoment voor partners van AR-TUR waarmee de avond startte.

Deze avond organiseerde AR-TUR in samenwerking met de Warande. De avond kadert in het project Toolbox Dorpsarchitectuur. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door cofinanciering uit Platteland Plus.